Religie, muziek en de onvermijdelijke portie bovenaardse gruwel, dat zijn de ingrediënten van de nieuwe Stephen King. Niets wereldschokkends dus, maarRevival toont opnieuw dat King, ondanks zijn massale productie, een van de grootste verhalenvertellers van deze tijd blijft. John Vervoort
'Religie is de theologische equivalent van een verzekeringszwendel. Jaar in jaar uit betaal je de premie, maar op het moment dat je de uitkering nodig hebt waarvoor je altijd zo trouw hebt betaald, kom je erachter dat de maatschappij die je geld heeft geïncasseerd, in werkelijkheid niet bestaat.'
Dat is de conclusie van De Verschrikkelijke Preek die dominee Charles Jacobs tot grote ontsteltenis van de kerkgangers uitspreekt. Iedere bewoner van Harlow, Maine, die er die dag in 1965 bij was, zal zich de preek van de dominee tot in lengte van dagen herinneren. Sommigen lopen weg uit de kerk, anderen begrijpen dat de dominee zo door verdriet overmand is dat hij deze godslasterlijke woorden tijdens de zondagsdienst uitsprak. Een paar dagen voordien immers zijn zijn vrouw en kind bij een dom ongeval om het leven gekomen.
Bliksemportretten
Een van de getuigen van Jacobs' preek is Jamie Morton, een jongen die opkijkt naar de charismatische dominee. Vooral wanneer Jacobs J…Lees verder
'Religie is de theologische equivalent van een verzekeringszwendel. Jaar in jaar uit betaal je de premie, maar op het moment dat je de uitkering nodig hebt waarvoor je altijd zo trouw hebt betaald, kom je erachter dat de maatschappij die je geld heeft geïncasseerd, in werkelijkheid niet bestaat.'
Dat is de conclusie van De Verschrikkelijke Preek die dominee Charles Jacobs tot grote ontsteltenis van de kerkgangers uitspreekt. Iedere bewoner van Harlow, Maine, die er die dag in 1965 bij was, zal zich de preek van de dominee tot in lengte van dagen herinneren. Sommigen lopen weg uit de kerk, anderen begrijpen dat de dominee zo door verdriet overmand is dat hij deze godslasterlijke woorden tijdens de zondagsdienst uitsprak. Een paar dagen voordien immers zijn zijn vrouw en kind bij een dom ongeval om het leven gekomen.
Bliksemportretten
Een van de getuigen van Jacobs' preek is Jamie Morton, een jongen die opkijkt naar de charismatische dominee. Vooral wanneer Jacobs Jamies broer van zijn stemprobleem geneest met elektrische schokken, krijgt de man haast een goddelijke status. Vele jaren later ontmoet Jamie de dominee opnieuw. Jamie leidt dan een zwervend bestaan als popmuzikant en is een junkie die vele bruggen heeft opgeblazen. Jacobs is na de preek een zwervende gebedsgenezer geworden die, hoewel hij het geloof verloor op de dag dat zijn gezin verongelukte, toch mensen helpt met zijn 'bliksemportretten'. Hij experimenteert met elektriciteit en heeft een toestel ontworpen dat hij de Elektrische Zenuwstimulator noemt. Daarmee, zo claimt hij in zijn donderpreken, kan hij talloze fysieke en psychische problemen oplossen. Maar zijn elektrische behandeling veroorzaakt ook geheugenverlies en de patiënten, of slachtoffers, zijn ook fundamenteel veranderd. Jacobs probeert via de elektriciteit de kosmische energie die het universum bestuurt te ontraadselen. Wanneer Jamie en Jacobs elkaar voor de laatste keer ontmoeten - het is ondertussen 2014 - vertelt de dominee hem dat hij nog één experiment moet doen om aan te tonen dat hij de universele wetten heeft ontrafeld. Maar de nawerkingen zijn ingrijpend. Op het einde van het verhaal trekt King alle registers open en ontmoeten levenden en doden elkaar in het Grote Niets. 'Geen dood, geen licht, geen rust', zijn de woorden die de hoofdrolspelers vanuit de andere kant bereiken.
Revival is een geslaagd metafysisch horrorverhaal waarin King zijn verbeelding in dienst stelt van de grote vragen over leven, dood en wat er eventueel nadien zou komen. Hij verwijst veelvuldig naar wat de wetenschap en de religie claimen over het leven na de dood. Zelfs de vermeende mirakels die paus Johannes Paulus II op zijn conto heeft, dist hij op. Een mening opdringen doet King niet. Hij wil een sterk verhaal vertellen. Daar slaagt hij wonderwel in.
Pan
King draagtRevival op aan schrijvers die hem tot voorbeeld zijn geweest, onder wie Mary Shelley ( Frankenstein), Bram Stoker ( Dracula) en andere beroemde voorlopers van de horror. Vooral Arthur Machens novelleDe grote god Pan is hem zijn hele leven lang bijgebleven. Machen is nu zo goed als vergeten. In zijn novelle, die in 1890 verscheen, opereert een wetenschapper de hersenen van een jonge vrouw om haar zo in contact te brengen met de Andere Wereld. Het verhaal werd destijds nogal bekritiseerd vanwege het expliciete geweld en de openlijk seksuele toon maar wordt nu beschouwd als een van de hoogtepunten van het genre.
Het is opvallend dat King, vooral sinds de publicatie vanGevangen ( Under the dome, 2009, ook een boeiende tv-serie), door de literaire kritiek is omarmd. Zijn recentste boeken, waaronder22-11-63, over een man die terugreist in de tijd om de moord op Kennedy te verhinderen, enMr. Mercedes, waarin hij een psychopaat portretteert zoals nog maar weinig thrillerauteurs dat deden, zijn instantklassiekers. AlleenDr. Sleep uit 2013, het langverwachte vervolg vanThe shining, viel tegen.
MetRevival bewijst King dat zijn fantasie nog niet afgestompt is. De jaren hebben van hem een rijpere, bedachtzamere en daardoor ook sterkere schrijver gemaakt. Hij overlaadt zijn verhalen niet meer met gratuite gruwel, maar weet perfect hoe hij de horror en het bovennatuurlijke moet inpassen. Bovendien schrijft hij inRevival op een aanstekelijke manier over popmuziek en wat de overgang van het D-akkoord naar het F-akkoord - denk aan de intro van 'The house of the rising sun' van The Animals - niet alleen voor de muziek maar ook voor de relaties tussen jongens en meisjes heeft betekend.
STEPHEN KING
Revival.
Vertaald door Henny van Gulik, Luitingh-Sijthoff, 366 blz., 19,95 ?
(e-boek 14,99 ?). Oorspronkelijke
titel: 'Revival'.
De auteur: een groot verhalenverteller.
Het boek: de 86ste vertaling. Een charismatische dominee valt van zijn geloof af en probeert toch contact te leggen met de andere kant. Een verlopen muzikant is getuige van zijn duivelse pogingen.
ONS OORDEEL: balanceert perfect op de grens van een realistische roman, een horrorverhaal en een bovennatuurlijke vertelling.
¨¨¨¨è
John Vervoort ■
Verberg tekst