Ironisch-relativerend noemt Louis van Dievel Het gewemel een ‘stationsroman’. De lezer weze gewaarschuwd: deze roman heeft niets, maar dan ook niets van wat in de volksmond ‘een stationsromannetje’ is gaan heten. Wat er wel mee te maken heeft: plaats van gebeuren is het station in Mechelen, waar twee vriendinnen, Myriam en Kelly, de tijd van de aangekondigde vertragingen doden met elkaar wegwijs te maken in hun liefdesleven. Op enige afstand van hen bevindt zich het hokje van waaruit Leo, die net voor zijn pensioen staat, de aankondigingen omroept. In zijn gezelschap bevindt zich Roger, die als ex-militair nu stage loopt om desnoods — in het beste geval dan — Leo op te volgen. Kleine mensen kortom op een kleine plaats: niet meer of niet minder heeft Van Dievel nodig om van zijn roman een wemelend geheel te maken. Gaandeweg dringt hij door in de aanvankelijk verborgen levenstragiek van zijn personages. Kelly zet een grote mond op als het eropaan komt haar seksuele esbattementen in de verf te zetten. Snel blijkt dat ze geen keuze kan maken tussen de drie ‘aanbidders’ die haar momenteel ter beschikking staan. Myriam lijkt op het eerste gezicht een ‘seut’ (zo wordt ze genoemd door Kelly): haar huwelijk met Toon, letterlijk en figuurlijk een ‘toonbeeld’ van de huisvader die zich inzet voor de parochie en de lokale politiek, maar in wezen een witgekalkt graf. Myriam ontdekt dat hij pornosites bezoekt, erger nog: dat hij vooral interesse heeft voor heel jonge kinderen. Misschien wel de meest tragische figuur in het boek is Leo. Ooit werd hij als machinist geconfronteerd met de zelfmoord van een man. Om in het reine te komen met zijn verleden zoekt Leo de weduwe van de man op, die er, handig en leep als ze is, in slaagt het schuldgevoelen bij Leo nog aan te scherpen en hem zelfs te chanteren. Ten slotte is er Roger: zijn leven is een opeenstapeling van foute beslissingen, ook in de liefde: hoe hij alles inzette op een zekere Isolde en nadien op geen enkele manier nog met ‘die van ons’ binnen een normale huwelijksrelatie kan leven. Van Dievel laat zijn personages in hun eigen taal aan het woord, een taal die dicht aanleunt bij de volkstaal en dus een recht-voor-de-raapidioom omvat. Het is zijn niet geringe verdienste dat hij erin geslaagd is de diepere drijfveren van de personages stap voor stap bloot te leggen en het geheel naar een verrassend en naar de keel grijpend slot toeschrijft. Het menselijke leven als een schouwtoneel, hier bekeken en benaderd van op ‘den ijzeren weg’. [Jooris Van Hulle] Verberg tekst

Deze ’stationsroman’ (een ironische verwijzing naar de doktersroman e.d.) bestaat uit: Het wachten, Het gewemel en Het werkzame, en is de negende roman van de auteur (Mechelen, 1953). Het decor is een Belgisch perron, de treinen hebben vertraging. Tijdens de elkaar tegensprekende dienstmededelingen zoomt de schrijver in op een omroeper, zijn onwillige stagiair en twee wachtende vrouwen. In het tweede deel vertelt de schrijver wat zich tijdens het wachten in hun hoofden afspeelt en wat ze elkaar vertellen: hun slechte huwelijken, hun seksuele escapades en de chantagepogingen door hun partners. Geen van de wachtenden ontloopt zijn ondergang. Deze personages uit de onderkant van de samenleving zijn intens tragisch. Ze proberen aan zichzelf te ontsnappen in veel seks of laten zich misbruiken door hun echtgeno(o)t(e). Ze zijn niet in staat hun leven in eigen hand te nemen, ze zijn elkaars slachtoffer, en ze zijn zich hier ook van bewust. Het goed leesbare Vlaams benadrukt het lokale karakter en geeft de gebeurtenissen prachtig reliëf. Soortgelijke verhalen zijn op alle stations te beluisteren. Een vlot geschreven, boeiende roman, met veel expliciete seksscènes. Kleine druk. Verberg tekst