De klassieke literatuur over bergexpedities vertoont een vast stramien: de voorbereidingsfase, de aanloop van de beklimming en uiteindelijk de bekroning, door een succesvolle beklimming van de top. Dit boek wijkt duidelijk van dit patroon af. Jon Krakauer, een fervent bergbeklimmer en journalist, werd door het tijdschrift 'Outside' gevraagd om deel te nemen aan een expeditie naar de top van de Mount Everest, geleid door de Nieuw-Zeelander Rob Hall. Hij moet een reportage maken over het toenemende aantal commercieel geïnspireerde expedities en de gevolgen daarvan op de bergwereld. Niemand kon evenwel voorzien dat deze expeditie en enkele andere die gelijktijdig de top beklommen, zulk een dramatisch verloop zou kennen. Bij de opmaak van de eindbalans zullen er vijf expeditieleden overleden zijn en nog een aantal anderen zullen levenslang de gevolgen van ernstige bevriezingsverschijnselen dragen.

Hoewel de auteur met dit boek meende met zijn gevoelens in het reine te komen, blijkt dat dit toch niet geheel gelukt is. Interessant is de wijze waarop Krakauer ingaat op de fysische en psychische veranderingen die plaatsvinden bij de mens die langere tijd op grote hoogte verblijft en ook op de problemen die een verblijf boven de 7.900 meter, de zogenaamde zone des doods, met zich brengt. Het zijn juist deze veranderingen bij de mens die tot het drama zullen leiden. De vermoeidheid, de uitputting gepaard aan de inwendige drang om toch het koste wat het kost de top te bereiken, leiden ertoe dat essentiële afspraken niet meer worden nageleefd en dat de dreiging van een naderende storm niet in zijn juiste proporties wordt waargenomen.

Natuurlijk is het makkelijk om achteraf tot een analyse van de feiten en de gebeurtenissen te komen. De schrijver heeft zich echter ook gebaseerd op de verhalen van expeditiegenoten om een zo correct mogelijke reconstructie te maken. Dit relaas leest als een thriller en de verbijstering doet je soms naar adem happen. Je leeft met de expeditie mee, deelt in de hoop en in de verwachtingen. Wie eraan begint, wil het in één ruk uitlezen. Met een situatiekaartje en fotomateriaal.
[Marc Tysebaert]

De auteur doet in dit boek verslag van een uiterst dramatisch verlopen, commercieel geleide expeditie naar de Mount Everest, waaraan hij als verslaggever van het tijdschrift Outside heeft meegedaan. Wat het boek van andere onderscheidt, is de journalistieke benadering. Krakauer probeert te achterhalen wat er op die fatale dagen, toen een groot aantal mensen (waaronder hijzelf) op de top door noodweer werd overvallen, precies is gebeurd. Omdat hij een goed schrijver is, ontstaat een huiveringwekkend relaas over mensen waarvan sommigen net wel, anderen net niet, de dans weten te ontspringen. Tegelijkertijd worden er bij de tendens om steeds meer commercieel geleide expedities naar hoge bergen op te zetten, kritische kanttekeningen geplaatst. 'De ijle lucht in' is buitengewoon spannend en zonder meer een van de betere boeken over de Mount Everest. Bevat kaartje en enkele, vaag afgedrukte zwart-witfoto's.

Toen Jon Krakauer de top van de Mount Everest bereikte, had hij gedurende 57 uur niet geslapen, voelde niets meer door kou en uitputting en werkte zijn brein nauwelijks als gevolg van langdurig zuurstofgebrek. Vijf minuten later startte hij de lange, gevaarlijke afdaling terwijl nog 20 andere klimmers stonden te drummen om boven te geraken. Niemand had opgemerkt dat de lucht tekenen vertoonde van omslaand weer. De volgende morgen werd het drama duidelijk. Verrast door het opkomend stormweer waren 4 kompanen omgekomen, Krakauer was veilig beneden.

Het boek is een poging om te achterhalen wat er precies is foutgelopen op die bewuste dag en is meteen ook een felle kritiek op de commerciële beklimmingen van de hoogste berg ter wereld. De ijle lucht in kan moeiteloos de vergelijking met de beste thrillers doorstaan. Het is zonder meer een klassieker uit de reisliteratuur en een 'topper' over de Mount Everest.