Mals zijn de Engelstalige recensenten tot dusver niet steeds geweest voor wat allicht de meest geanticipeerde roman van 2012 was. Er is nauwelijks een adjectief dat niet de revue is gepasseerd - van banaal tot saai maar ook briljant - maar het is vooral de karakterisering van The Casual Vacancy als obsceen die blijft kleven. Toen Daniel Radcliffe - Harry Potter - in 2007 zijn mantel der onzichtbaarheid liet vallen en stark naked ging voor een toneelstuk, was er al een hoop heibel, en het hoeft niet te verbazen dat ook J.K. Rowling de volle lading krijgt nu ze woorden als seks en salami tot haar lexicon is gaan rekenen.

Nochtans is er maar weinig om rode oren van te krijgen in The Casual Vacancy: percentsgewijs ligt het aantal verwijzingen naar seks en aanverwanten ruim onder de lijn die 'gewone' volwassenenliteratuur van hetere familieleden onderscheidt. Ook het gevloek - de fameuze 'schuttingtaal' - neemt lang niet zulke buitenaardse proporties aan als het wordt aangemeten. Feit is dat er geen haan naar gekraaid had, was de auteur niet J.K. Rowling geweest.

Dat The Casual Vacancy een KNT is, wordt door sommigen afgeschilderd als hoogverraad aan haar fans, maar wat daarbij vergeten wordt is dat de Britse nooit gepretendeerd heeft iets anders te zullen schrijven dan een volwassenenroman. Het onderscheid tussen authentiek en niet-authentiek is van levensbelang voor Fats Wall, een van de tienerpersonages uit het boek, en het mag duidelijk zijn dat J.K. Rowling zich achter die filosofie geschaard heeft.

The Casual Vacancy speelt in het fictionele Pagford en kruipt afwisselend in de hoofden van de antiburgerlijke en kleinburgerlijke zielen die er wonen. Het verhaal begint wanneer dat van Barry Fairbrother eindigt met een aneurysma, en analyseert minutieus de gevolgen van zijn dood voor de gemeenschap.

Drugsverslaafden

Barry, zo blijkt, was de extraverte moppentapper in de krabbenmand en zowat de enige die het potentieel had de raad te overtuigen te stemmen voor het behoud van de Fields, een gebied dat met zijn graffiti en drugsverslaafden een doorn in het oog van de middenklasse is. Met Barry uit de weg zien de dames en heren van Pagford hun kans schoon om de vacante stoel in de raad te vullen met iemand die net als zij tegen de drugskliniek en de Fields zal stemmen en hun bekrompen dorp in volle glorie kan herstellen.

Dat de volwassen personages uit The Casual Vacancy tot Dreuzels zouden worden gedoopt was met die thematiek te verwachten. De bewoners van Pagford zijn kleinzerig, bekrompen en banaal en in hun middelmatigheid volkomen herkenbaar. De zichzelf-op-de-borst-kloppende Howard Mollison, eigenaar van een delicatessenzaak en letterlijk een zwaargewicht, is samen met zijn vrouw Shirley en zoon Miles voortrekker van het anti-Fieldsteam. Schoondochter Samantha loopt intussen enkel warm voor strakke tienerlijven en laat de hele verkiezingsstrijd met plezier over haar voluptueuze leden heen gaan. Het pro-Fieldsteam wordt na Barry's dood aangevoerd door de overspannen huisdokter Parminder Jawanda, Colin 'neurotic' Wall en Simon Price, etterbak eerste klasse. Het hele boeltje wordt pas echt in gang gezet wanneer 'De geest van Barry Fairbrother' dirty little secrets begint te posten op de website van de raad. Het lelijkste van de mens in geuren en kleuren: passages om duimen en vingers bij af te likken.

De mannen in het boek komen er - dat mag duidelijk wezen - niet fraai uit: van zelfgenoegzame haantjes tot klagerige zageventen en kerels met korte lontjes - de hele rimram. Geen halfuur wil je met hen in eenzelfde ruimte doorbrengen, maar met de meesten van de vrouwen al evenmin. Hun neigingen naar voetveeg of matras doen twijfels rijzen over hun ruggengraat, al worden ze nog met zoveel overtuiging geschetst. De enigen die nog enigszins wat pit vertonen zijn de tieners in het boek, al kun je alleen maar hopen dat ze de benen nemen voor ze ook standbeelden van zelfgenoegzaamheid worden. Krystal Weedon is hier de spilfiguur, zestien, dochter van een drugsverslaafde, protegé van Barry en gezegend met een felle tong. Ze vertegenwoordigt vrijwel op haar eentje de Fields en doet dat op memorabele wijze.

Mugglemarch

Het is de combinatie van die personages en het doorschemeren van thema's als drugsverslaving, overspel en kleinburgerlijkheid die J.K. Rowling het commentaar bezorgden dat ze met The Casual Vacancy de clichétoer opgaat. De personages lijken inderdaad met momenten karikaturen van zichzelf - de namen doen daar niet altijd goed aan - maar worden zo sterk neergezet dat ze vaak pijnlijk herkenbaar lijken. De drang om de eerste te zijn het nieuws van Barry's dood te vertellen of de weigering lelijke berichten over anderen van een blog te verwijderen: wie zonder zonde is werpe de eerste steen. Met haar cast heeft J.K. Rowling precies gedaan wat ze beoogde: de perfecte doorsnee van een provinciedorp neerzetten, een 21ste-eeuwse Jane Austen of George Eliot schrijven, wier Middlemarch Rowlings nieuwste al de bijnaam Mugglemarch bezorgde.

Of The Casual Vacancy even goed zal verkopen als de Mugglesreeks valt nog af te wachten, al lijken de miljoenen voorbestellingen bijzonder veel te beloven. De hele geheimhouding die aan de publicatie voorafging - verzegelde dozen, speciale contracten - en die zogezegd diende om te garanderen dat fans het boek onbevooroordeeld konden lezen, lijkt dat alleen maar aangezwengeld te hebben. Lezen zonder vooroordelen kunnen fans intussen wel vergeten: het net krioelt van de spoiler alerts en laat het bijna een revanche op het embargo lijken.

Lezen of niet

Bij J.K. Rowling weet je wat je krijgt. Ze is nooit de hofleverancier van talige orgasmen, diepe symboliek of structurele hoogstandjes geweest. Wat ze echter als geen ander kan, is een vlot leesbaar verhaal schrijven met een pijnlijk eerlijke en bij momenten sublieme karakterisering. Het einde had minder gekunsteld gemogen en ze had haar grijze personages best wat feller mogen laten bekken. Maar iemand die de goedheid heeft gehad Harry Potter te laten groeien, verdient op zijn minst dezelfde kans. Good girl gone bad? Nog niet, maar het gaat de goede kant op.

Verberg tekst

De dochter van een prostituee die verkracht wordt door de dealer van haar moeder, een jongen die ervan droomt seks te hebben op een kerkhof, baby's liggend op, met hondenstront besmeurde, tapijten en veel, heel veel f-woorden. Nee, de nieuwe J.K. Rowling is verre van magisch. Dat schrijven Engelse en Amerikaanse recensenten over The Casual Vacancy, dat gisteren in Groot-Brittannië en Amerika met de verwachte trammelant uitkwam.

De plot was al half uitgelekt. Setting is het fictieve Engelse dorpje Pagford, waar na de dood van een gemeenteraadslid een strijd losbarst om het vrijgekomen zitje in de gemeenteraad. De lokale conservatieven willen immers de sociale woonwijk aan de rand van het dorp, waar drugs en criminaliteit hoogtij vieren, overhevelen naar het naburige dorp. De opzet is duidelijk: de Britse klassenmaatschappij onderuithalen en zij die haar in stand houden, hekelen. De schrijfster zou ervoor uit haar eigen ongelukkige jeugd in een dorpje in de buurt van Bristol geput hebben, en later in een gehucht nabij Chepstow.

Dat Rowling met de roman duidelijk komaf maakt met haar reputatie van 21ste-eeuwse sprookjesvertelster, is ongeveer het enige waar de critici het over eens zijn. De commentaren gaan van zeer positief tot vernietigend. Tot het eerste kamp behoort The Independent. De krant schrijft dat Rowling een verhaal afleverde met "passie, verve en magie" en met "een levendige melodramatische climax". Ook de recensente van persbureau AP, die de allereerste bespreking van het boek schreef, is vol lof. Volgens haar bezit Rowling "de gave om haar personages complex en menselijk te maken". The Guardian plaatst daar heel wat vraagtekens bij, maar besluit wel: "The Casual Vacancy is geen meesterwerk, maar is verre van slecht: intelligent, sociaal voelend en vaak grappig."

Niks van dat alles in The New York Times. "De realistische wereld die Rowling schetst is zo hardnekkig banaal, zo deprimerend clichématig dat The Casual Vacancy niet alleen ontgoochelend is - het is saai", luidt het harde verdict. Ook de populistische pers, in de vorm van de Daily Mail, is hard. "Waar is de magie in dit verhaal van middenklassemonsters?", kopt de krant. "500 pagina's als literatuur gemaskeerd sociaal manifest", noemt de recensent van dienst het boek even verderop.

Heel wat bezorgdheid ook over het feit dat jonge Harry Potter-fans het nieuwste boek van hun lievelingsauteur zullen willen lezen. "De komende dagen zal ik, samen met duizenden andere ouders over de hele wereld, iets moeten doen wat tegen ons instinct ingaat: ik zal proberen mijn kinderen een boek niet te laten lezen", schrijft de recensente van de krant The Daily Telegraph.

The Casual Vacancy komt pas op 17 oktober in het Nederlands uit, onder de titel Een goede raad.

Verberg tekst

Tussen 1997 en 2007 verkocht J.K. Rowling meer dan 450 miljoen Harry Potter-boeken. Geen wonder dat het gonsde van de speculaties over The casual vacancy. Nochtans is dit geen Harry Potter voor volwassenen. Rowling doet hard haar best om zichzelf opnieuw uit te vinden. Hoezeer je je ook voorneemt om niet aan de gebrilde tovenaar te denken, toch werpt de lectuur van dit boek een interessant licht op de Potter-reeks. Zo besef je hoezeer hun succes verbonden is met de extreem gedetailleerde wereld die ze verbeelden. Rowlings tovenaarboeken zitten vol objecten: vliegende, pratende, dansende. Ook haar nieuwe roman heeft met al zijn theemutsen, gordijnen en meubels een rijk decor, al is de textuur van kleinsteeds Engeland minder verrassend en uitdagend, een van de vele knelpunten in dit boek. Rowling blijft over de oppervlakte scheren, ze gaat zelden de diepte in. Het verhaal is opgebouwd volgens een beproefd negentiende-eeuws recept dat klassiekers opleverde als Middlemarch van George Eliot. In het provinciale Pagford glimmen de ramen en ogen de voortuintjes onberispelijk. Wanneer Barry Fairweather sterft - een Dickensiaanse naam die meteen signaleert dat dit een degelijke kerel is - staat het dorp in rep en roer. Fairweather groeide op in The Fields, een aan Pagford grenzende probleemwijk met drugsverslaafden, ontsierende schotelantennes en ongemaaide grasvelden. Pagford valt uiteen in twee kampen: zij die de geldstromen naar The Fields willen stopzetten en zij die de wijk een zuurstofinjectie willen geven. Fairweather was pro-Fields, schreef artikels over jongeren met verslaafde ouders voor het lokale krantje, en coachte er een sportploeg. Zijn tegenstander is Howard Mollison, de moddervette eigenaar van een delicatessenzaak, die na Fairweathers dood een machtsgreep pleegt in de gemeenteraad.

Poging tot venijn

Rowling houdt afstand van haar personages, die ze op mild-satirische toon portretteert door middel van observaties als: 'Het medelijden van Ruth Price vloeide vooral rijkelijk voor de mensen van wie ze het gevoel had dat ze net zo waren als zij'. De schrijfster hekelt kleingeestigheid, racisme en egocentrisme. Ze laat zien hoezeer de tieners hun ouders verfoeien en ernaar snakken om te ontsnappen aan de plattelandsnachtmerrie. Gearriveerde rijken, zelfstandigen van de oude stempel en drugsmoeders: Rowling voert ze allemaal op in scènes die te weinig scherpte en pit hebben. De capriolen van de geblondeerde zonnebankadept die een lingeriezaak heeft en geilt op de Indiase chirurg, van de ziekenhuisvrijwilligster die met de airs van een koningin door de gangen paradeert: ze boeien niet genoeg. Aan dit soort personages merk je dat Rowling venijnig uit de hoek wil komen. Helaas blijft ze te braaf en bovendien countert ze de satire met sentiment over drugsmoeders en sociaal werksters. Eerlijk is eerlijk: soms dringt Rowling door in de ziel van een personage. Zo is er een moeder die het vreselijk vindt dat de kindversies van haar tienerzoon komen spoken in haar hart. De passages met vuilbekkende, vloekende, masturberende tieners - Potter zou met de ogen staan knipperen - zijn levendiger dan die met de verzuurde volwassenen.

Langdradig

Het verhaal speelt tegen de achtergrond van bezuinigingen. Er zijn verhitte politieke discussies tussen de dorpsgenoten, die hun vooroordelen over uitkeringtrekkers met trots kenbaar maken. In die passages is Rowling allerminst genuanceerd, ze preekt te veel. En dan is er de plot, waar het de meeste Rowling-fans toch om te doen is. Het begint erg traag, met de reactie van een hele rits personages op Fairweathers dood. Het verhaal bevat een schijnbaar bovennatuurlijk element: de geest van de overledene komt spoken in de stad. Dat is een leuk gegeven in een roman die te wijdlopig is en, in het laatste deel, te melodramatisch. Rowling stapelt de ellende op, zonder dat het de lezer raakt: er zijn te veel personages die je niet interesseren. Zelfverminking, verkrachting, huiselijk geweld: het komt en gaat weer. Om de stijl hoef je Rowling niet te lezen, dat was vroeger zo en is nu niet anders. Toch blijft het aantal kromme metaforen binnen de perken. Rowling is sowieso technisch sterker dan in haar begindagen. Slotsom: een wat tamme roman over een uitgemolken gegeven: dat van de geheimen die schuilgaan achter kleinsteedse gevels.

De spraakmaker van de week. J.K. ROWLING - Een goede raad.

Verberg tekst

Zoals ze al eerder deed, ontwricht J.K. Rowling deze week het mondiale literaire gebeuren met de uitgave van haar eerste roman voor volwassenen, The casual vacancy. Tot ergernis van de media en een deel van het publiek hanteert de Engelse schrijfster daarvoor nog strengere beschermende maatregelen dan bij de publicatie van haar Potter-reeks. Interviews zijn uiterst beperkt, recensenten moeten allerlei papierwerk ondertekenen waarvan ze geen gewag mogen maken, en tot donderdagochtend 8 uur geldt een 'superembargo'.

Sommigen zien het als een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting, maar volgens het Rowling-kamp is het allemaal bedoeld om piraterij te voorkomen. Toch wijst het er ook op dat de bedenkster van Harry Potter zichzelf boven recensies verheven voelt. Rowlings uitgever Little, Brown brengt meteen twee miljoen stuks van het nieuwe boek in omloop. Verwacht wordt dat die als zoete broodjes over de toonbank zullen gaan, zonder dat lezers een bespreking afwachten.

Oliver vs. Rowling

De meeste andere auteurs zijn al wijselijk naar andere data uitgeweken, omdat niets het hoofd kan bieden aan de hype van het najaar. Alleen Jamie Oliver lanceert zijn nieuwe boek15-minute meals op precies dezelfde dag. Boekenwinkels gaan ervan uit dat de tv-kok de race naar de begeerde topplaats met Kerstmis zal winnen.

Rowling pakt immers niet uit met een even spannend verhaal als in de Potter-boeken. Ze situeert The casual vacancy in het fictieve plaatsje Pagford, in Zuid-West Engeland. Daar sterft plots een schepen uit de probleemwijk The Fields en rond diens opvolging ontwikkelt zich een ware klassenstrijd. Als de middenklasse de zetel binnenhaalt, kan die zich bevrijden van de last van The Fields. Parallel met dat verhaal volgen we de strijd van de prostituee Terri en haar dochter Krystal tegen de sociale hulpdiensten, die haar driejarige zoontje Robbie willen afnemen.

The casual vacancy wordt beschouwd als een eigentijdse protestroman tegen de heersende politieke klasse. Ook al waren de Britse staatsleiders David Cameron en Nick Clegg nog niet aan de macht toen Rowling vijf jaar geleden aan het boek begon, toch rekent het boek af met het politieke onbegrip tegenover 'andersdenkenden'. In The Guardian laakte Rowling onlangs nog het gebrek aan empathie van de heersende coalitie: 'De armen worden besproken alsof ze homogene puree zijn'. Tegelijk is The casual vacancy een aanval op het Britse klassensysteem. Rowling noemt Engeland 'een ongelooflijk snobistische samenleving' en is niet te beroerd om toe te geven dat ze haar eigen vriendenkring in de middenklasse te kijk zet.

Voor de auteur, wiens vermogen door Forbes op 700 miljoen euro wordt geschat, is dit haar eerste 'ernstige' roman. De vraag rijst of ze erin zal slagen de macht van haar reputatie als fantasy-vertelster te gebruiken, terwijl ze er zich tegelijk van moet distantiëren.

'The casual vacancy' verschijnt donderdag als roman en e-boek.

De vertaling, 'Een goede raad', verschijnt op 17oktober.

Verberg tekst

'Het eerste wat ik na Potter zal schrijven, kan absoluut afschuwelijk zijn. En toch zal iedereen het kopen', zei J.K. Rowling enkele jaren geleden in een interview. Nu het zover is, blijkt 'The Casual Vacancy' niet afschuwelijk. Integendeel, het is zowel amusant als pakkend. Het boek leest als een trein en heeft een bijzonder actueel thema. Wat kan je meer verlangen van een opvolger voor de Potter-reeks?

Aanvankelijk leek het project van 'The Casual Vacancy' vooral de invulling van een lacune in Rowlings biografie: na zeven Harry Potter-boeken - waarvan wereldwijd 450 miljoen exemplaren werden verkocht - wilde J.K. Rowling nu ook wel eens ernstig worden genomen als schrijfster. Dat is voortreffelijk gelukt. De start van het boek is misschien wat voorspelbaar en aanvankelijk denk je dat ze wat meer had mogen durven. Maar hoe verder je leest, hoe meer je begint door te hebben dat Rowling een magische truc van formaat uit haar mouw schudt. En een roman aflevert die compleet anders is dan je zou verwachten van een verveelde multimiljonaire die de uitgeverswereld aan haar voeten heeft liggen.

Britse deftigheid

Eén ding heeft 'The Casual Vacancy' alvast gemeen met de Harry Potter-reeks: de buitengewone 'Britsheid' van het onderwerp. Het boek speelt in het vriendelijke stadje Pagford. Dat is door en door Brits, en zo weggelopen uit een tv-serie als 'Midsummer Murders'. Maar dan gebeurt er iets dat de fundamenten van die harmonisch lijkende samenleving doet wankelen: gemeenteraadslid Barry Fairbrother valt dood op de parking van het golfterrein.

Het eerste deel van het boek schetst de reacties van het dorp op dit totaal onverwachte overlijden. Rowling toont zich een scherpe satiricus die de dubbele moraal van haar plejade aan personages dik in de verf zet. Want achter de façade van Britse deftigheid blijkt van alles te schuilen dat het daglicht niet mag zien. Het fraai groene Engelse landschap wordt het toneel voor een bittere strijd. 'The Casual Vacancy' evolueert van een satirisch naar een realistisch en sociaal bewogen boek. Inclusief schuttingtaal en seksscènes, ook al niet meteen iets dat je van de auteur van Harry Potter verwacht.

Het vacante zitje van de dode Barry Fairbrother wordt de inzet van een strijd tussen conservatieven en progressieven in het dorp. Het stadje heeft ook een achtergestelde sociale wijk, die de welgestelde inwoners liever kwijt dan rijk zijn. Behalve de groene Britse idylle zijn er ook sociale problemen, armoede, jeugddelinquentie, en drugsverslaafden.

Scènes als die waarin de sociaal assistente Kay op bezoek gaat bij de drugsverslaafde moeder Terri, de zelfmoordpoging van het gepeste meisje Sukhvinder of de ontknoping wanneer Krystal Weedon onherroepelijk in de klauwen van het noodlot belandt, komen bij de lezer aan als uppercuts. Rowling weet voortreffelijk de Britse standenmaatschappij weer te geven: upperclass welstand vlak naast sociale ellende. 'The Casual Vacancy' wordt hier ronduit sociaal bewogen literatuur. Charles Dickens is niet ver.

De slechte Lord Voldemort - om in Harry Potter-termen te blijven - van dit verhaal blijft buiten beeld. Al moet je hem natuurlijk niet ver zoeken: het is Theodore Dalrymple, de Britse essayist en psychiater die zo graag de 'sentimentele' Britse welvaartsstaat over de hekel haalt. 'The Casual Vacancy' maakt duidelijk dat J.K. Rowling het absoluut niet met hem eens is. Dalrymple zal haar allicht als een hopeloze sentimentaliste beschouwen - en een sentimentele ondertoon heeft het boek beslist. Maar als ze over armoede spreekt, weet Rowling waarover ze het heeft: ze heeft die nog zelf gekend als alleenstaande moeder, voor ze zich opwerkte via het bedenken van Harry Potter. Rowling weet dat ze de uitzondering is die uit die armoede wegraakt: ze besteedt vandaag veel geld aan de bestrijding van armoede en richtte de stichting Lumos op die zich bekommert om het lot van minder bedeelde kinderen.

Magische mogelijkheden

Het valt op dat Rowling met name de jongeren uit 'The Casual Vacancy' voortreffelijk typeert. Krystal groeit zelfs zowat uit tot de 'Cosette' van dit boek, de iconische figuur uit Victor Hugo's 'Les Misérables'.

Er zit een lijn in Rowlings oeuvre. Zelf noemt ze de 'vacancy' die de dood van Barry Fairbrother creëert 'a magician's pocket, full of possibilities'. Een magische reeks mogelijkheden die ze ten volle uitbuit. De sociaal bewogen (maar dode) Barry Fairbrother, schoolhoofd Cubby of dokter Minda Parminder zijn zoals Harry Potter en zijn vriendjes-tovenaarsleerlingen die een schijnbaar hopeloze strijd uitvechten tegen de kleinzieligheid van hun medeburgers. Ook 'The Casual Vacancy' vertelt een sprookje over de aloude strijd tussen goed en kwaad. Enkel de bovennatuurlijke krachten uit de Potter-boeken en de 'special effects' uit de films ontbreken.

In het licht van 'The Casual Vacancy' moet zelfs de interpretatie van de Harry Potter-reeks worden bijgesteld. De reeks overstijgt de vrijblijvende tovenaarsfantasie die haar vaak wordt verweten. Ze toont jongeren dat de wereld ten goede kan worden veranderd en dat het edelmoedige uiteindelijk zegeviert. Die 'dwaze' en 'utopische' idealen zijn in de Britse samenleving in de jaren waarin Harry Potter zijn grootste triomfen vierde (1997-2007) compleet in onbruik geraakt. Tenzij dan - als een soort fictieve compensatie - in het immens populaire oeuvre van J.K. Rowling.

Verberg tekst

Ondanks de hype wordt tippen aan het succes van Harry Potter moeilijk. Van de 7-delige boekenreeks over de tovenaarsleerling verkocht de Britse schrijfster wereldwijd maar liefst 450 miljoen exemplaren. De jeugdboeken zijn allemaal verfilmd, goed voor een opbrengst van om en bij de 6 miljard euro. Bovendien pakt Rowling niet uit met een even (ont)spannend concept als in de Potter-boeken. 'The Casual Vacancy' is een kritische protestroman en situeert zich in het fictieve plaatsje Pagford, Zuid-West-Engeland. Daar sterft onverwacht de geliefde Barry Fairweather, een politicus die het opneemt voor de jongeren in probleemwijk The Fields. Rond zijn opvolging barst onder de inwoners een ware kies- en klassestrijd los. Als de middenklasse zijn zetel binnenhaalt, kan die zich bevrijden van de last die de probleemwijk geeft. Tegelijkertijd leren we de prostituee Terri en haar dochter Krystal kennen, die een strijd voeren tegen de sociale hulpdiensten. 'The Casual Vacancy' rekent af met politiek onbegrip tegenover 'andersdenkenden' en valt de Britse maatschappij aan. Rowling noemt Engeland "een ongelooflijk snobistische samenleving" en is niet te beroerd om toe te geven dat ze haar eigen vriendenkring op de korrel neemt. Ook haar eigen geboortedorp in Gloucestershire, in het zuiden van Engeland, was de inspiratiebron voor het sociale drama. Dat schoot bij vele buurtbewoners in het verkeerde keelgat: zij doen het boek af als een even groot fantasieverhaal als de Potter-reeks.

500 pagina's

De hele wereld kijkt reikhalzend uit naar het 500 pagina's tellende boek. Het succes van Harry Potter speelt daarin een belangrijke rol, maar ook de geheimdoenerij rond het boek is daar niet vreemd aan. De schrijfster schermt haar jongste werk angstvallig af van de buitenwereld. De interviews die Rowling over haar boek haf, zijn op één hand te tellen en recensenten worden gedwongen contracten te ondertekenen waarin ze beloven geen enkel detail over het verhaal vrij te geven. Uit vrees dat het verhaal voor de officiële publicatiedatum zou uitlekken, kregen een aantal buitenlandse uitgeverijen zelfs geen enkel exemplaar toegestuurd voordat het werk in de Britse boekhandels te koop is. Dat betekent een enorme druk op de vertalers, die het werk in zeer korte tijd onder handen zullen moeten nemen.

Of haar nieuwe roman goed ontvangen wordt, lijkt Rowling zelf koud te laten. "Ik verwacht niet dat iedereen het goed zal vinden. Het is een typisch Engels boek omdat ik over de Britse samenleving spreek", vertelt ze in een zeldzaam interview. "Maar ik ben er apetrots op. Als mensen het boek slecht vinden, is dat hun goed recht. Het is kunst en dus subjectief. Over kleur en smaak valt niet te discussiëren."

Jamie Oliver

Rowlings uitgeverij Little Brown gelooft er alvast in. 'The Casual Vacancy' wordt onmiddellijk op 2 miljoen stuks uitgebracht en de pre-order verkoop bereikte onlangs een miljoen exemplaren. Andere auteurs stelden de lancering van hun nieuwe werk wijselijk uit omdat ze vermoeden platgewalst te worden. Enkel Jamie Oliver vreest het Rowling-effect niet. Hij lanceert morgen ook zijn nieuwe '15-minute meals'.

Boekenverkopers ruiken het succes van het boek al van ver. "Het is één van de grootste boeklanceringen van de 21ste eeuw", zegt Philip Stone van The Bookseller Magazine. "99,9% van de handelaars voorspelt dat 'The Casual Vacancy' meteen overal op 1 zal staan."

Voor het geld hoeft Rowling het niet te doen. Haar Potter-boeken, waarvan het eerste in 1997 verscheen, maakten haar in geen tijd 700 miljoen euro rijker. De gewone Britse moeder van drie werd in plots een ster, en met dat leven in de schijnwerpers heeft Rowling flink geworsteld. Ze ging zelfs in therapie om te leren hoe ze het best kon omgaan met de roem. "Ik kende niemand die ooit zo in de spotlights had gestaan. Ik kende niemand aan wie ik kon vragen: hoe doe jij het? Dat was ontzettend verwarrend", aldus de schrijfster. Intussen gaat het goed met haar en woont ze met haar gezin in Edinburgh. Echt afgezonderd als een kluizenaar, zoals tijdens de hoogdagen van Harry Potter, leeft ze niet meer. "In Edinburgh respecteert iedereen mijn privacy. Ik kan hier op mijn dooie gemak door de supermarkt sloffen."

Verberg tekst

Typisch wellicht voor een schrijfster met zoveel faam als J.K. Rowling: de meningen over haar nieuwe boek zijn verdeeld. Over één ding zijn alle recensenten het echter eens:laat uw kinderen dit boek niet lezen . Het woordgebruik is brutaal, de vloeken en verwensingen vliegen je om de oren en alle personages hebben seks en kijken naar online porno, zo lijkt het wel.

Zeker is dat Rowling van haar eerste volwassen worp na de Harry Potter-reeks gebruik heeft gemaakt om thema's als prostitutie, heroïnegebruik, zelfverminking en kindermisbruik nogal grafisch neer te schrijven. We zijn duidelijk niet meer op Zweinstein.

Over de rest van de inhoud raken de critici het niet eens. 'Het boek dendert voort, maar laat je toch licht teleurgesteld achter', zegt de boekcriticus van The Guardian . Ook de New York Daily News , dat gisteren ondanks alle veiligheidsmaatregelen toch het boek te pakken kreeg, is hard: 'Mevr. Rowling, het spijt ons, maar The casual vacancy is niet afschuwelijk. Het is gewoon saai.'

Toch klinken er ook andere geluiden. 'Het is verrassend, briljant en aangrijpend', vindt deDaily Mirror . En ookAssociated Press is optimistisch: 'Ondanks een trage start en te veel beschrijvingen en adjectieven is het toch een boek dat beklijft.'

Snel-lezer

De lancering van J.K. Rowlings eerste boek voor volwassen was een tot in de puntjes voorbereide militaire actie. Journalisten die het boek op voorhand wilden inkijken, mochten dat. Ná het tekenen van een geheimhoudingsverklaring en enkel op de kantoren van haar uitgeverij. De exemplaren van het boek werden pas woensdagavond afgeleverd bij de boekhandels, in verzegelde dozen en met instructies om de dozen pas de dag nadien te openen.

Bedoeling was dat de fans het boek onbevangen konden lezen voor de critici hun mening konden beïnvloeden. Maar dat liep mis: enkelen slaagden erin al op voorhand een exemplaar te bemachtigen en gisteren verschenen al de eerste recensies online, amper enkele uren nadat de boekhandels waren opengegaan. Daarbij werden alle 'truken van de foor' gebruikt: de Britse tv-zender Sky News huurde zelfs een 'snel-lezer' in om het boek zo snel mogelijk te lezen en live te becommentariëren.

Doet het er nu eigenlijk toe of het boek op lovende recensies wordt getrakteerd? Eigenlijk niet. Wereldwijd werden al meer dan 1 miljoen exemplaren besteld en boekhandelaars vermoeden dat het boek recht naar de top van de bestsellerslijst zal schieten. Daarbij zelfs E.L. James' monstersuccesVijftig tinten grijs achter zich latend.

The casual vacancy komt op 17 oktober in het Nederlands uit, onder de titel Een goede raad .

Verberg tekst

J.K. Rowling verkocht al 450 miljoen exemplaren van haar zeven Harry Potter-boeken. Dat maakt van haar de tweede rijkste Britse vrouw - na de Queen - met 703 miljoen euro op de bank.

Vijf jaar na de laatste Harry Potter verschijnt donderdag Rowlings eerste volwassenenboek. De uitgeverij Little, Brown waakt er streng over dat niets uitlekt. Britse en Amerikaanse recensenten mochten het boek bij de uitgever gaan lezen, maar wel pas nadat ze een strikte geheimhoudingsclausule hadden ondertekend. En de Britse krant The Guardian kon afgelopen zaterdag J.K. Rowling interviewen, op voorwaarde dat de reporters niets zouden vragen over het nieuwe boek.

De Amerikaanse uitgever kon deze zomer als allereerste het boek lezen en mocht dan een wel erg korte perstekst schrijven over het verhaal:Het speelt in een fictieve Engelse stad waar na het verdachte overlijden van een kerkelijk leider een opvolger moet worden gekozen. Het boek is 512 bladzijden dik. Officieel is er niets meer bekend dan dit.

Ook bij ons start de verkoop donderdag. In de Brusselse Engelstalige boekhandel Waterstones kregen ze de nieuwe J.K. Rowlings maandagmiddag al binnen, in verzegelde dozen. Die staan veilig achter slot in de kelder. 'Ik moest een document ondertekenen waarin ik verklaar de boeken niet te verkopen voor donderdagmorgen', zegt winkelverantwoordelijke Ian Elders.

Ook concurrent Sterling moest een gemaild embargo ondertekenen. 'Twee pagina's met veel kleine lettertjes. Dan kunnen we dat lezen in plaats van een proefexemplaar, zoals dat bij andere boeken altijd gaat. Van The Casual Vacancy kregen we geen leesexemplaar. Ze willen de inhoud tot elke prijs geheimhouden, ook voor de boekenverkopers zelf', zegt Eva Manhaeve van Sterling.

Stormloop

Maar dat is niet haar grootste probleem. Haar exemplaren van de nieuwe J.K. Rowling zijn per abuis naar een boekenwinkel in het Zweedse Uppsala gestuurd in plaats van naar Sterling in Brussel. 'Gelukkig hebben de Zweden het pakket meteen in een vrachtwagen richting Brussel gestopt. Toch hebben we voor de zekerheid honderd exemplaren in Groot-Brittannië besteld, die we zeker donderdag in de rekken kunnen leggen.'

Beide boekhandels zeggen dat een jaar met een nieuw boek van J.K. Rowling altijd een beter verkoopsjaar is dan een jaar zonder. De verkoop van The Casual Vacancy kondigt zich goed aan. Bij Waterstones hebben ze al een paar tientallen voorbestellingen binnen.

' The Casual Vacancy is een volwassenenboek. Daarom verwachten we niet zo'n stormloop als voor de Harry Potter-boeken', zegt Ian Elders van Waterstones. 'We openen donderdag op het normale uur en niet om middernacht zoals bij de Harry Potters. Volgens het embargo mogen we het boek trouwens pas vanaf 8 uur donderdagmorgen beginnen te verkopen.'

Op donderdag ligt The Casual Vacancy (33 euro bij Waterstones) in de winkels. Op 17 oktober volgt de Nederlandse vertaling Een Goede Raad.

Verberg tekst

Als gemeenteraadslid Barry Fairbrother plotseling sterft, blijft het dorp Pagford in shock achter. Pagford is op het eerste gezicht het typische Engelse dorp, compleet met de ruïne van een oude abdij. Maar achter het zo vredige uiterlijk schuilt een heel andere wereld, die van een dorp in oorlog, het dorp tegen de stad die Pagford dreigt op te slokken, van het zich afzetten tegen een wijk met sociale woningbouw, pubers tegen hun ouders, echtelieden die elkaar het leven zuur maken, schoonmoeders tegen schoondochters, enz. En daar komt dan nog de strijd bij om een zetel in de dorpsraad die door Barry's dood vacant is. Het is een groots opgezette roman, bevolkt met vele personages, waarvan vooral de pubers de meeste indruk maken. Achter de licht ironische toon schuilt een sombere werkelijkheid: echt aardige mensen zijn er niet. Het is een duistere satire op de hedendaagse maatschappij en zijn bewoners. Wat critici er ook van vinden, feit is dat het een knap stuk werk is dat de meeste lezers zeker zal boeien. Normale druk. Verberg tekst