Een van de machtigste Europese bankiersgeslachten ten tijde van de belle époque en het interbellum ? en ooit bijna de evenknie van de Rothschilds ? was de familie Ephrussi. Oorspronkelijk waren ze graanhandelaars in de Oekraïne (Berdichev, Odessa), met bankiershuizen in onder meer Wenen en Parijs, Londen en Berlijn. Hoewel ze als Joden volledig geassimileerd waren, vielen ook zij in de late jaren dertig ten prooi aan de nazivervolging. In dit boek, dat geschreven is door een rechtstreekse afstammeling (de zesde generatie ten opzichte van de stamvader Charles Joachim), wordt de familiegeschiedenis van de Ephrussi's vervlochten met de lotgevallen van een bepaald onderdeel van hun omvangrijk en waardevol kunstbezit: een collectie van 264 Japanse netsukes, die nog altijd in familiebezit zijn, en wel bij de auteur zelf. Netsukes zijn kleine figuurtjes (meestal mensen of dieren), gesneden in hout, ivoor of steen, die een kostbaar onderdeel vormden van de traditionele (rijkere) Japanse kledij. Deze zeer kunstige miniatuursnijwerkjes werden gebruikt als knoop bij een gevlochten riem of snoer, waaraan bijvoorbeeld een tabaks- of medicijndoos was bevestigd. Ten tijde van de laat-negentiende-eeuwse 'japonisme'-gekte werden ze gretig verzameld in Europa. Het waren pronkstukken voor de vitrinekastjes, maar men nam ze ook wel ter hand om de wonderbaarlijke snijkunst ervan te bewonderen. De Ephrussiknoopjescollectie vormt de rode draad in zowat anderhalve eeuw familiegeschiedenis, die wordt verteld in een viertal hoofdstukken, die zich achtereenvolgens afspelen in Parijs (1871-1899), Wenen (1899-1938), Tsjechië en Engeland (1938-1947) en in Tokio (1947-2001), in het oorspronkelijke thuisland, waarnaar de Ephrussinetsukes tijdelijk terugkeerden. Het boek leest als een passionerende docuroman, waarin uiteraard ook bijzonderheden worden verteld over het netsukefenomeen zelf, maar waarin vooral een brede, echt kosmopolitisch gekleurde schildering wordt geboden van een boeiend maar onherroepelijk verdwenen tijdperk. Vooral in de Weense passages lijkt het warempel wel of we Joseph Roth aan het lezen zijn over de ondergang van zijn geliefde Habsburgse K.u.K.-monarchie. Tegelijk krijgen we een cultuurhistorisch en sociologisch interessante kijk op de Joodse inbreng in de Weense en Parijse beau monde en de kringen van de 'hautes finances'. Auteur Edmund de Waal, keramist van opleiding en beroep, schrijft een stilistisch verzorgd proza. Ergens in het boek licht hij zijn opzet toe als een poging om 'een heel leven middels voorwerpen te reconstrueren'. Hij is daar wonderwel in geslaagd en zijn boek verdient beslist een aanbeveling. Wel nog dit: er staan nogal wat Franse woorden en termen in dit boek waarvan de spelling en grammatica niet altijd foutloos zijn. Middenin zit een bescheiden fotokatern: ansichtkaarten, portretten en familiekiekjes, enkele netsukes in kleur. [Paul Huys] Verberg tekst

Eind negentiende eeuw koopt Charles Ephrussi, steenrijke telg uit een joodse familie, een fors aantal netsukes, Japanse gordelknopen. Hij heeft ze jarenlang tentoongesteld in een speciale vitrine in zijn woning in Parijs. Daarna schenkt hij ze aan zijn neef Victor in Wenen, ter gelegenheid van diens huwelijk. Het is nog een hele operatie om ze met vitrine en al daar te krijgen. Anders dan in Parijs worden ze in Wenen in een kamer neergezet die alleen toegankelijk is voor de familie. Na de overname van Oostenrijk door de nazi's weet de huishoudster de beeldjes in haar schortzak weg te smokkelen en in haar matras te verstoppen. Na de Tweede Wereldoorlog komen ze in Japan terecht bij een zoon van de familie. Als deze overlijdt, gaan ze naar een neef, de auteur van dit boek. Deze gaat zich verdiepen in de geschiedenis van hun eigenaars. Hij geeft veel aandacht aan hun weelderige huisvestingen, maar ook aan hun kennissen, van Renoir tot Rilke. Hij schetst daarmee een onthullend beeld van fabelachtig rijke mensen met veel interesse voor kunst en cultuur. Bevat een katern foto's. Afgezien van de nieuwe titel en enkele kleurenfoto's is deze nieuwe editie onveranderd. Verberg tekst